Tehlikesiz atık toplama- ayırma lisansı Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamında Ek 1 ve Ek 2 listelerinde yer almamaktadır. Çevre görevlisi zorunluluğu aranmamalıdır. İlgili Tebliğ' deki fiziksel şartları sağlayıp, uygun bir dosya ile İl Çevre Müdürlüğü' ne elden başvuru yapmanız halinde denetim erki tarafından yerinde tespite gelinmekte ve fiziki şartlarınız üzerinden bir denetim yapılmaktadır.

Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin Ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin kapsadığı işletmeler iki kısma ayrılmıştır. Bunlar EK–1 (Çevre kirletici etkisi yüksek olan) ve EK–2 (çevre kirletici etkisi olan) listesidir. EK–1 listesinde yer alan işletmeler çevre birimi kurma zorunluluğu veya bakanlık tarafından yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmasından çevre danışmanlık hizmeti alma zorunluluğu getirmiştir. EK–2 listesinde yer alan tesisler çevre görevlisi çalıştırma zorunluluğu veya bakanlık tarafından yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmasından çevre danışmanlık hizmeti alma zorunluluğu getirmiştir. Bu uygulama 01.01.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

Maliyetler bazında değerlendirildiği zaman bakanlık tarafından yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmasından çevre danışmanlık hizmeti almak, istihdam edilecek çevre görevlisine ödenecek aylık ücret, sigorta primi ve yemek gibi maliyetler göz önüne alındığı zaman çok daha ekonomik durumdadır. Yani yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firması ile anlaştığınız takdirde maliyetlerinizi minimize etmiş olursunuz.

Çevre danışmanlığı hizmeti aldığınız takdirde İşletmenizin resmi kurumlar ile olan yazışmaları konusunda uzman kadro ile doğru bir şekilde ve zamanında yapılır. Ve böylelikle işletmenizin faaliyetlerinde aksaklıklar ve zaman kayıpları önlemiş olursunuz.

Ve aynı zamanda işletmelerin kendi bünyesinde çalıştırdıkları elamanların yapmayı unuttuğu, atladığı veya bilmediği hususlardan doğacak problemler karşısında işletme sorumludur. Ancak bir firmadan danışmanlık hizmeti aldığı takdir de unutulan atlanan veya bilinmeyen hususlar hakkında işletme yazılı olarak uyarılmadığı için çevre danışmanlığı firması sorumludur.

İlgili yönetmeliğe göre Çevre izin veya çevre izin ve lisansı başvurusu çevre yönetim birimi, istihdam edilen çevre görevlisi ya da Bakanlıkça yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları tarafından yapılır. Çevre izin veya çevre izin ve lisansı olmayan firmalara ilgili birimler (İl Çevre Müdürlüğü veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) tarafından yapılan denetimler sırasında yasal işlem yapılmaktadır. Bu denetimler sırasında gerekli belgeleri olamayan firmalara ciddi bir miktarda para cezası verilmektedir. Verilen süre içerisinde gerekli başvurular yapılmadığı takdirde işletmenin çalışma ruhsatının iptali söz konusudur.

Çevre danışmanlık firması ile işletme arasında anlaşma yapılır. Anlaşma çerçevesinde Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik de tarif edilen sorumlulukları yerine getirir. Bakanlığın e-izin ile ilgili sitesinde firma girişi yapılmasına müteakip çevre danışman atanır. Bundan sonraki süreçte Çevre danışmanlık firması ve atanan çevre görevlisi işletmeyi temsilen bakanlığa sorumludur.

Çevre Danışmanlığı Hizmeti çevre kanunu, çevre denetimi yönetmeliği, çevre kanunuca alınması gereken izin ve lisanslar hakkında yönetmelik, çevre görevlisi ve çevre danışmanlık firmaları hakkında yönetmelik başta olmak üzere konu ilgili mevzuata dayanır.

EK–1 ve EK–2 nedir?

Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin Ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin kapsadığı işletmeler iki kısma ayrılmıştır. Bunlar EK–1 Çevre kirletici etkisi yüksek olan işletmelerin bulunduğu liste ve EK–2çevre kirletici etkisi olan işletmelerin bulundu listesidir. EK–1 listesinde yer alan işletmeler çevre birimi kurma zorunluluğu veya bakanlık tarafından yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmasından çevredanışmanlık hizmeti alma zorunluluğu getirmiştir. EK–2 listesinde yer alan tesisler çevre görevlisi çalıştırma zorunluluğu veya bakanlık tarafından yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmasından çevre danışmanlık hizmeti alma zorunluluğu getirmiştir. İşletmenizin hangi listede yer aldığını öğrenmek için firmamızı aramanız yeterli olacaktır. Sizden işletmeniz hakkında bazı bilgileri alındıktan sonra işletmenizin hangi listede yer aldığı bilgisi size verilecektir.

Kanuna göre işletmenizin izin konusu ile alakalı tüm işlemlerini artık siz değil, sizin adınıza bakanlık tarafından yetkilendirilmiş çevre danışmanlık yeterlilik belgesine sahip firmalar veya bünyenizde daimi istihdam edeceğiniz bakanlık tarafından sertifika verilmiş çevre görevlileri yapacak ve takip edecek. Artık izin ve lisans konuları ile alakalı bakanlık yetkili firması veya bakanlık sertifikalı çevre görevlisi dışında bakanlığa veya taşra teşkilatlarına kimse başvuru yapamayacak.

Çevre Denetim Yönetmeliğinin EK:1 ve EK:2 listesinde yer alan işletmelere Çevre İzin ve lisansları alanında hizmet sunmak için Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından firmamız yetkilendirilmiştir. Siz değerli müşterilerimize bu alanda uzman kadromuzla hizmet sunmaktayız. 

Çevre izni ve Çevre izin ve Lisans işlemleri 3 etapta gerçekleştirilir, birinci etap da hangi izin alanına başvurulacak ise o alan ile ilgili bakanlık veya taşra teşkilatından uygunluk yazısı alınır. İkinci etap da ortak belgeler ve izin konusu ile ilgili belgeler ile geçici faaliyet raporu için başvurulur. Üçüncü ve son etap da ise izin konusu ile ilgili ölçüm raporları teslim edilir.

1. Etap) Uygunluk Yazısı

Öncelikle ilgili merciye başvuru yapılarak izin konusu ila alakalı uygunluk yazısı alınır.

2. Etap) Geçici Faaliyet Belgesi (GFB)

Geçici faaliyet belgesinin alınması için yetkili merci tarafından istenen belge, bilgi, doküman ve raporlar hazırlanır, daha sonra işletmenin izin ve lisans başvurusuna göre geçici faaliyet belgesini almak için e-başvuru yapılır.

Firmamız tarafından yapılacak olan e-başvuru dosyası 30 gün içerisinde ilgili merci tarafından değerlendirilir ve başvuru olumlu bulunduğunda 1 yıl geçerli olan geçici faaliyet belgesi işletmeye verilir.

EK-4 Başvuru Formu

EK-3. Başvuruda Gerekli Olan Belgeler

Geçici Faaliyet Belgesi Taahhütname Örneği

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü'ne verilecek Taahhütname örneği

3.Etap) Çevre İzni / Çevre İzin ve Lisans Belgesi

İşletmenize ilgili mercii tarafından Geçici Faaliyet Belgesi verildikten sonra, 6 ay içerisinde Geçici Faaliyet Belgesini çevre izni/ çevre izni ve lisansına çevirme zorunluluğu bulunmaktadır. Verilen 6 aylık süre içerisinde başvuru yapmayan işletmelerin belgesi iptal edilecek ve 6 ay boyunca müracaatta bulunamayacaklardır. Çevre izni belgesi veya çevre izni ve lisans belgesi 5 yıl geçerlidir.

ÇEVRE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

• A- ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
• B- ÇEVRE GÖREVLİSİ VE ÇEVRE DANIŞMANLIK FİRMALARI HAKKINDA YÖNETMELİK

BAŞTA YUKARIDA BAHSEDİLEN YÖNETMELİKLER OLMAK ÜZERE TÜM ÇEVRE MEVZUATI KAPSAMINDA VERİLECEK HİZMETLER;

T.C.Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 12.11.2010 tarih ve 27757 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmeliğe göre, 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik  Ek-1 listesindeki (çevreye kirletici etkisi yüksek olan) işletmeler; çevre yönetim birimi kurmak ya da çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetim hizmeti almak zorundadırlar. Çevre Yönetim Birimi; en az iki çevre görevlisinden oluşur ve en az bir çevre görevlisinin çevre mühendisi olması zorunluluğu vardır. Ek-2 listesindeki (çevreye kirletici etkisi olan) işletmeler ise, en az bir çevre görevlisi istihdam etmek ya da çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetim hizmeti almak zorundadırlar.

Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olan ve/veya neden olabilecek ve Çevre Kanunu’na göre yürürlüğe konulan düzenlemeler uyarınca denetime tabi kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 listelerinde tanımlanmıştır.

İlgili yönetmelikler kapsamında firmanız tarafımızdan ön değerlendirmeden geçirilerek; Ek-1 ya da Ek-2 listesinde olup olmadığınızı değerlendirmekte; kapsam belirlemeden sonra; firmanızın Ek-1 ya da Ek-2 de olması durumuna göre yönetmeliklerde belirlenen süreler çerçevesinde, çevre görevlisi ataması yapılarak hizmet alımı sağlanmaktadır.

Çevre Mühendisi olan Çevre görevlilerimizin tesis-faaliyet te yapacakları iş ve işlemler;

• Yönetmelikte belirtilen süreler içerisinde her ay tesisi denetleyerek tutanak düzenlemek ve eksiklikler ve yapılması gereken önlemlerin belirlenmesi işlemleri,
• Çevre yönetimi faaliyetlerini mevzuata uygun bir şekilde yürütmek ve koordine etmekle,
• Yürütülen çalışmaları düzenli aralıklarla izleyerek ilgili mevzuatta belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğini tespit etmekle,
• Yılda bir defadan az olmamak üzere ilgili mevzuat hükümlerine göre iç tetkik gerçekleştirmek ve iç tetkik sonucunda bir rapor hazırlamakla, bu raporu tesis veya faaliyet sahibine/sorumlusuna sunmak ve tesis veya faaliyet bünyesinde muhafaza edilmesini sağlamakla,
• Uygunsuzluk tespit edildiğinde tesis veya faaliyetin sahibine/sorumlusuna uygunsuzluğun giderilmesi için önerilerde bulunmak ve uygunsuzluğun giderilip giderilmediğinin takibini yapmakla,
• Çalışanlara çevresel konularda bilgilendirici eğitim çalışmaları yapmak ve özendirici faaliyetler düzenlemekle,
• Tesis veya faaliyetin çevresel konularda alması gerekli izin, lisans ve belgeleri alma, güncelleme ve/veya yenileme çalışmalarını yürütmekle,
• Atık yönetim planlarının hazırlanması ve il müdürlüklerine sunularak onaylattırılması işlemleri,
• Yıl içerisinde bakanlık tarafından belirlenen sürelere uyularak gerekli beyan, bildirim, talep ve formların hazırlanarak sisteme yüklenmesi ve kayıt altına alınması işlemleri,
• İstenecek bilgi ve belgeleri belirtilen formatta; zamanında ve eksiksiz olarak iletmekle,
• Bakanlık veya İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüklerince yapılacak denetimler sırasında;

  Tesis veya faaliyette hazır bulunmakla,
  İstenen bilgi ve belgeleri sağlamakla,
  Öğrendiği ticari sır mahiyetindeki bilgileri saklı tutmakla yükümlüdür.

9.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamında işletmeleriniz için alınması zorunlu olan izin ve lisanslarla ilgili olarak Çevre Danışmanlığı kapsamında aşağıda ki hizmetler verilmektedir.

• Tesislere ait Çevre İzin  Konuları Muafiyet Yazılarının Alınması
• Tesislere ait Uygunluk Yazılarının Alınması
• İş Akım Şeması ve Proses Özetinin Hazırlanması
• Tesislere ait Geçici Faaliyet Belgesinin Alınması
• Tesislere ait Çevre İzin ve Lisanslarının Alınması
• Emisyon İzin Belgesinin Alınması
• Atıksu Desarj Ön izin/ İzin Belgesinin Alınması
• Atıksu Bağlantı İzin Belgesi/Bağlantı Kalite Kontrol İzin Belgesinin Alınması
• Tehlikeli Madde Deşarj İzin Belgesi/Bağlantı Kalite Kontrol İzin Belgesinin Alınması
• Derin Deniz Deşarjı İzin Belgesinin Alınması
• Gürültü Kontrol İzin Belgesinin Alınması
• Tehlikeli Atıklar ile ilgili Lisansların Alınması
• Tehlikesiz Atıklar ile ilgili Lisansların Alınması
• Madeni ve Sanayi Kaynaklı Atık Yağlar ile ilgili Lisansların Alınması
• Bitkisel Atık Yağlar ile ilgili Lisansların Alınması
• Atık Pil ve Akümülatörler ile ilgili Lisansların Alınması
• Ömrünü Tamamlamış Lastikler ve Araçlar ile ilgili Lisansların Alınması
• Ambalaj Atıkları ile ilgili Lisansların Alınması
• Atık Yakma ve Birlikte Yakma Lisansların Alınması
• Düzenli Depolama Lisansların Alınması
• Tıbbi Atık Sterilizasyonu ile ilgili Lisansların Alınması
• Ömrünü Tamamlamış Araçlarla İlgili Lisansların Alınması
• Tanker Temizleme ile ilgili Lisansların Alınması
• Hurda Metal ile ilgili Lisansların Alınması
• PCB Arındırma ile ilgili Lisansların Alınması

5491 sayılı Çevre Kanunu Ve Çevre Mevzuatında Bulunan Yönetmelikler kapsamında;   

Atıkların izin verilen tesisler dışında geri kazanılması, bertaraf edilmesi ve/veya ettirilmesi; toprağa, denizlere, göllere, akarsulara ve benzeri alıcı ortamlara dökülmesi, dolgu yapılması ve depolanması suretiyle çevrenin kirletilmesi yasaktır. Firmamız atıkların oluşumlarından bertaraflarına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetimlerinin sağlanmasına yönelik danışmanlık hizmeti vermektedir.

• 
  Tesisten çıkan atıkların envanterinin çıkarılması (ATIK KODLARININ BELİRLENMESİ)
• Tesislerden çıkan atıkların kaynağında azaltılması
• Uygun depolama/etiketleme çalışmalarının yapılması
• Atık Yönetim Planlarının Hazırlanması
• Geri kazanımı/geri dönüşümü mümkün olan atıkların ekonomiye tekrar kazandırılması
• Geri kazanımı/geri dönüşümü mümkün olmayan atıkların nihai bertarafının sağlanması
• Çevre Takviminde belirtilen zaman dilimlerinde ilgili atıklarla ilgili beyanların yapılması

İş ve işlemlerinin yapılması sağlanmaktadır.

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 26.12.2008 tarih ve 27092 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik kapsamında tesislerinde yılda bir ton ve üzeri yönetmelikte belirtilen kimyasalları üretenler veya kendi halinde veya müstahzar içinde ithal eden işletmelerin firmamız tarafından kimyasal envanterleri çıkartılmakta ve ilgili bildirimleri Bakanlığa elektronik ortam üzerinden gerçekleştirilmektedir.

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 18.08.2010 tarih ve 27676 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik, tehlikeli maddeler bulunduran kuruluşlarda büyük endüstriyel kazaların önlenmesi ve muhtemel kazaların insanlara ve çevreye olan zararlarının en aza indirilmesi amacıyla, yüksek seviyede, etkili ve sürekli korumayı sağlamak için alınması gerekli önlemler ile ilgili usul ve esasları belirler.

Bu Yönetmelik kapsamında işletmelerin, “Tehlikeli Maddelerle İlgili Büyük Kaza Risklerinin Kontrolüne” esas belirli miktarlarda depoladıkları ilgili tehlikeli maddeleri elektronik ortamda (SEVESO ) Bakanlığa bildirme zorunluluğu vardır.

Tehlikeli Atık Yönetim Planı için ilgili yönetmelikte; yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde Valiliğe sunularak onay alınmalıdır denilmektedir. Tehlikesiz Atık Yönetim Planı için ise ilgili Tebliğ’ de tarih verilmemiş olup, geciktirilmemesi koşuluyla il çevre müdürlüğü’ ne istediğiniz zaman onay için sunabilirsiniz.

Tesisinizdeki atıkları doğru olarak tanımladığınız ve tehlikeli atık çıkışı olmadığına kesin kanaat getirmiş olduğunuz durumda plan hazırlamanıza gerek yoktur. Ancak tanımlamalarda floresan lamba, bazı piller, aküler gibi atıkların tehlikeli atık kapsamına girebileceğini hatırlatmak isteriz.

Atık Yönetimi Genel Esasların İlişkin Yönetmeliğe göre; Mevzuatta lisans alma zorunluluğu getirilen atık türleri dışında belediyelerce veya belediyelerin denetiminde taşınan atıklar ile evsel atıklar hariç olmak üzere atık taşıma ve/veya toplama işlerini yapan kişi, kurum veya kuruluşlar valiliklerden taşıma lisansı almakla yükümlüdür. Evsel atıkların taşıma ve toplama işlerini yapan kişi, kurum ve kuruluşlar ise Bakanlık tarafından kayıt altına alınır. Evsel atıkları toplama konusunda Belediyelerle yaptığınız anlaşma yeterlidir. Bu kapsamda herhangi bir izin/ lisans almanıza gerek bulunmamaktadır.

Ancak Düzenli Depolama yapılan alanlar için Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak 2. Sınıf Düzenli Depolama Tesisi lisansı alınması gerekmektedir.

Bitkisel yağların toplanmasına ilişkin bilgiler Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’ nde verilmektedir. Buna göre;

Kullanılmış kızartmalık yağ toplayıcılarının yükümlülükleri

Madde 12 — Kullanılmış kızartmalık yağ toplayıcıları;

• a) Geçici depolama alanlarını 17 nci madde ve Ek-1’de ki teknik özelliklere göre kurmakla,
• b) Kurulacak geçici depolama alanları için 23 üncü madde gereğince valilikten izin almakla,
• c) Geri kazanım tesisleriyle sözleşme yapmak, geçici depolama izni müracaatlarında bu sözleşmeyi valiliğe ibraz etmekle,
• d) Sözleşme yaptıkları lokanta, yemek fabrikaları, otel, motel, yemekhaneler, turistik tesisler ve tatil köyleri gibi toplama noktalarına biriktirme bidon ve konteynerlerini temin etmekle,
• e) Boşaltılan taşıma araçlarını, bidon ve konteynerleri her defasında temizlemek, temizlenmeyen biriktirme kaplarını toplama noktalarına dağıtmamak, temizleme işleminden kaynaklanan yıkama sularını doğrudan kanalizasyona vermemekle,
• f) Toplanan ve geri kazanım tesisine sevk edilen kullanılmış kızartmalık yağ miktarlarını aylık olarak ilgili valiliğe bildirmekle,
• g) Geri kazanım firmasıyla ortaya çıkacak anlaşmazlıklar ve sözleşme iptalleri hakkında valiliğe bilgi vermekle, yükümlüdürler.

eçici Depolama Alanlarının Teknik Özellikleri

• 1) Geçici depolama alanları kapalı sistem olacaktır.
• 2) Tesiste kantar ve atık kabul alanı bulunacaktır.
• 3) Bu alanlarda en az 30 ton kapasiteli kullanılmış kızartmalık yağı biriktirme tankı bulunacaktır. Bu tanklar güvenlik havuzları içinde bulunacaktır.
• 4)Tanklar beyaz renkte olacak ve üstünde Kullanılmış Kızartmalık Yağ ibaresi bulunacaktır.
• 5)Tanklar kolay temizlenebilecek özellikte ve seviye göstergeli olacaktır.
• 6) Geçici depolama tesisinin zemini betonarme olacaktır.
• 7) Toplayıcıların lisanslı toplama araçları bulunacaktır.
• 8) Toplama bidonları yıkama kolaylığı için çember kapaklı olacak ve yeterli sayıda bulunacaktır.
• 9) Boşaltılan taşıma araçlarının, bidon ve konteynerlerin temizleneceği bir yıkama ünitesi bulunacaktır.
• 10) Yıkama ünitesinden çıkan yağlı sular doğrudan kanalizasyona verilemez. Bu amaçla yağlı suların biriktirileceği yıkama suyu biriktirme tankı veya tankları bulunacaktır.
• 11) Yağlı yıkama sularının arıtımı bir başka tesiste yapılamıyorsa, bu alanda yıkama sularının arıtımının yapılacağı bir sistem bulunacaktır.
• 12) Dökülen yağların toplanması için yeterli miktarda emici madde bulunacaktır.
• 13) Yangına karşı gerekli önlemler alınacaktır.
• 14) Yağmur suyunun yıkama suyu ile karıştırılmaması için gerekli önlemler alınacaktır.
• 15) Kokuya karşı önlem alınmış olacaktır.
• 16) Tesisten sorumlu en az bir teknisyen sürekli olarak tesiste bulundurulacaktır.

Mobilya Üretim tesisleri, ÇKAGİLHY Ek 2- 6.4 kapsamına kapasitenize bağlı olarak girmektedir. Aylık üretim kapasiteniz 300 m3/ay ve üzerinde ise kapsama dahilsiniz ve çevre danışmanlık hizmeti almak zorundasınız. Üretim kapasiteniz 300 m3/ay altında ise kapsam dışısınız ve danışmanlık hizmeti almak zorunluluğunuz bulunmamaktadır. Ancak boyama veya kimyasal kullanımınız var ise ilgili yönetmelikteki diğer seçenekleri de irdelemek gerekecektir.

Ambalaj üreticileri ÇKAGİLHY kapsamında Ek 1 ve Ek 2 listelerinde yer almamaktadır. Ancak bağlı bulunduğunuz İl Çevre Müdürlüğüne başvuru yaparak görüş talep etmelisiniz. ( Yapmış olduğunuz işin muhtevası itibariyle Ek2 listenin 4.19 maddesine girme ihtimaliniz olabilir) Kapsama dahil olmayan firmaların Çevre Danışmanlık Hizmeti alma zorunluluğu olmamakla beraber ilgili mevzuatlar kapsamında sorumluluklarınızı mutlaka yerine getirmelisiniz. ( atık yönetimi, ambalaj bildirimleri...)

Mermer üretim fabrikaları;

ÇKAGİLHY Ek 2 2.20 veya faaliyet konunuza göre Ek 2- 2.18 ile Ek 2- 2.19 Kapsamına giriyor olabilirsiniz. Bu kapsamlardan hangilerine girdiğinizi tespit ederek çevre danışmanlık sözleşmesi yapabilirsiniz. Sonrasında il uygunluk, Geçici Faaliyet Belgesi ve çevre izni başvurularınızı yapabilir ve mevzuatlar kapsamında rutin çevre görevlisi hizmetlerini uygulayabilirsiniz.

Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelikteki atık listelerine baktığınızda Sitotoksik ilaçların 18 01 08* atık kodu ile tanımlandığını ve (A) harfi ile işaretlenerek direkt tehlikeli atıklar kapsamına alındığını görebilirsiniz. Sitotoksik ilaçlar tehlikeli olarak değerlendirilmektedir. ( kullanılan ifade yönetmelik ifadesidir yanlış algı oluşmuş daha net hale getirilmiştir.)

Genotoksik atık : Genotoksik atık yüksek derecede tehlikelidir ve mutajenik, teratojenik veya karsinojenik özelliklere sahip olabilir. Hem hastane içerisinde hem de bertaraftan sonra ciddi güvenlik problemleri meydana getirir ve özel dikkat gösterilmelidir. Genotoksik atıklar, bazı sitostatik ilaçları, sitostatik ilaçlarla tedavi edilen hastaların kusmuk, idrar veya dışkıları, kimyasallar ve radyoaktif maddeleri içerebilir. Bu kategorideki temel maddeler olan sitotoksik (veya antineoplastik) ilaçlar, bazı canlı hücrelerin büyümesini durdurma veya öldürme yeteneğine sahiptirler ve kanser kemoterapisinde kullanılırlar.

Farmasötik atık: Farmasötik atıklar Kullanma süresi dolmuş veya artık kullanılmayan, ambalajı bozulmuş, dökülmüş ve kontamine olmuş ilaçlar, aşılar, serumlar ve diğer farmasötik ürünler ve bunların artıklarını ihtiva eden kullanılmış eldivenler, hortumlar, şişeler ve kutuları ifade etmektedir. Bu atıklar tehlikeli atık kapsamında ele alınmaktadır.

Dezenfeksiyon ve Nötralizasyon işlemlerinin etkinliği önemlidir. Atığın deşarj kriterlerine uygun olup olmadığının belirlenmesi için öncelikle analizinin yaptırılması ve sonrasında uygunsa deşarjının sağlanması gerekmektedir. Aksi taktirde biriktirilerek lisanslı kurumlara verilmesi doğru olacaktır.

• Diyaliz cihaz atıkları vücuttaki sıvı ve üre atımı dışında neler ihtiva ediyor ne ile kontamine oluyor öncelikle bunun açıklamasını yapmak ve sonrasında tıbbi veya kimyasal atık kapsamına girip girmediği belirlenerek bertarafını sağlamak gerekmektedir.
• Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğe göre; 18 01 08*(tehlikeli atık) Sitotoksik ve Sitostatik ilaçlar dışındaki ilaçlar 18 01 09 (tehlikesiz atık) atık kodu ile ifade edilmektedir. Flakonların Geri dönüşüme dahil edilebileceğine dair bir yargı var ancak içerisinde ilaç bulundurduğu düşünüldüğünde tıbbi atık olarak değerlendirilmesi daha uygun olur.
• Ambalajında tehlikelilik amblemi varsa tehlikeli olarak değerlendirilmesi doğru olacaktır.

Tehlikesiz atık toplama- ayırma lisansı Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamında Ek 1 ve Ek 2 listelerinde yer almamaktadır. Çevre görevlisi zorunluluğu aranmamalıdır. İlgili Tebliğ' deki fiziksel şartları sağlayıp, uygun bir dosya ile İl Çevre Müdürlüğü' ne elden başvuru yapmanız halinde denetim erki tarafından yerinde tespite gelinmekte ve fiziki şartlarınız üzerinden bir denetim yapılmaktadır.

Madde 13 - Atık taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler tehlikeli atık taşıma lisansı almak üzere (EK 18) de yer alan bilgi ve belgelerle, valiliğe başvurmak zorundadır.Lisans, başvuran firmaya ve araca verilir. Lisans alan firma 11/7/1993 tarihli ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliğinin (Ek 4) de yer alan tehlikeli atık işaretlerini araçlarında kullanmak zorundadır. Bu hükümler sadece kara taşıtları için geçerlidir. Taşımanın karayolu ile yapılması halinde, 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununda tehlikeli maddelerin karayoluyla taşınmasına ilişkin hususlar doğrultusunda, ilgili valilikten alınacak taşıma lisansının yanı sıra, şehirler arası taşıma faaliyetlerinde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin Karayolu Taşıma Kanunu uyarınca Ulaştırma Bakanlığından yetki belgesi almak zorundadır.Lisans üç yıl için geçerlidir ve bu süre sonunda yenilenmesi gerekir. Lisans alan ancak taşımacılıkta öngörülen standartlara uymayan firmaların lisansları valilikçe iptal edilir.

Lisans alacak araçlarda aranacak şartlar

• Atık taşıma işlemi taşınan atığın özelliğine uygun araçlarla yapılır. Aynı araçta aynı kap/bölme içinde taşınacak atıkların kod numaraları aynı olmak zorundadır. Farklı atıklar Varil/IBC gibi ambalajlar ile taşınmak koşuluyla aynı araçta taşınabilir ancak bu atıkların tehlikelilik özellikleri risk yaratmayacak ve birbirleri ile reaksiyona girmeyecek şekilde gerekli tedbirler alınacaktır.
• Taşınacak atığın fiziksel ve kimyasal özelliğini içeren Türkçe malzeme bilgi formlarının o atık için var olması halinde ve acil durumda kullanılacak gerekli malzemenin her bir taşıma işleminde araçta bulundurulması zorunludur.
• Atık taşımacılığı yapacak sürücülerin bu iş için yetkili kurum/kuruluşlardan alınmış sürücü eğitim sertifikalarına sahip olması zorunludur. Atık taşımacılığı yapacak her bir araç için eğitim sertifikası almış bir sürücü bulundurulur. Araç lisansı verilmesi aşamasında sürücülerin eğitim sertifikaları ve bu sürücülerin aracın bağlı bulunduğu firmada çalıştığını gösterir sigorta kayıtlarının ilgili il çevre ve orman müdürlüğüne ibraz edilmesi zorunludur.
• Atık taşıyacak araçlar on yaş sınırını aşamaz. Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğinde yer alan M sınıfı araçlar ile O sınıfı hariç motorsuz araçlara lisans belgesi düzenlenmez.
• O sınıfı römorklu araçlar kullanılarak yapılacak taşıma işlemleri için römorka lisans belgesi düzenlenir. Ancak bu römorkun hangi çekici ile kullanılacağı MoTAT sisteminde kayıt altına alınır. Römorklar kayıtlı çekiciler dışında başka çekicilerle kullanılamaz.
• Sıvı atıkların tanker ile taşınması durumunda; araçlarda; basınca dayanıklı emme hortumu, santrifüj pompa, pompa girişinde kaba partikülleri süzecek bir filtre, emiş yapılan atık miktarını tespit edecek sayaç bulunması zorunludur. Sayaçların kalibrasyonları aracın bağlı olduğu lisanslı firma tarafından düzenli olarak yaptırılır. Taşıma araçlarının kasa veya tankları; sızdırmaz, koku önleyen ve kolaylıkla temizlenebilir bir sisteme sahip olması zorunludur.
• Taşımanın variller içinde yapılması durumunda variller palet üzerinde sabitlendikten sonra araçlara yüklenir. Aracın zemininin taşınan atığın hacmine göre sızıntıyı toplayabilecek mazgal yapısı ile donatılması zorunludur.
• Taşımanın Panel Van tipi araçlarla yapılması halinde sürücü ile atık taşıyan bölüm atıktan kaynaklanan risklere karşı izole edilmelidir. Bu araçlarda atığın taşındığı yük kısmının üzerinde bir havalandırma bulunmak zorundadır.
• Atığın dökme olarak taşınması durumunda sızdırmaz, konteyner türü kasa ile taşınması zorunludur. Dökme olarak atığın taşınması esnasında başka bir atık taşınamaz.
• Konteyner ile yapılacak taşımalarda konteyner lisanslı bir taşıma aracı ile kullanılırlar ve konteynerlerin zemini sızıntılara karşı yüksekliği en az 10 cm olan ızgara sistemi ile donatılır. Konteynerlere lisans düzenlenmemekle birlikte kayıt altına alınması amacıyla konteyner üzerine il çevre ve orman müdürlüklerince belirlenen sıra numarası dikey yüksekliği en az 30 cm olacak şekilde firmalarca yazdırılır. Konteynerlere verilecek sıra numaraları taşıma firma lisans no- konteyner sıra no şeklinde düzenlenir.
• Araçlarda gerekli koruyucu malzeme olarak eldiven, önlük, emniyet gözlüğü, emniyet ayakkabısı, kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı, saçılma ve dökülmelere karşı sıvı atık temizleme kiti bulundurulur. Bu kitler dökülen atığın yayılmasını engelleyici ve sıvı atığı emen aparatlar içerir.
• Araçlarda acil durum talimatının bulundurulması zorunludur. Bu talimat sürücülerin kolaylıkla görebileceği bir yere asılır.
• Tıbbi atık taşıma aracı hariç olmak üzere taşıma aracı kasasının veya tankerin yanlarında ve arka kısmında olmak üzere dikey yüksekliği en az 30 cm olan Atık Taşıma Aracı ibaresi bulunacaktır. Bu ibarenin altında taşınan atığın türünü belirten portatif yazı bulunacaktır.
• Dökme olarak atık taşınan konteynerlerde farklı bir atığın taşınması halinde konteynerin Tanker Temizleme Tesisleri Tebliğine göre temizlenmesi zorunludur.
• Kaza ve arızalardan sonra uygulanmak üzere alınacak tedbirlere ilişkin talimatnamenin araçlarda bulunması ve sürücülerinin bu konuda eğitimli olması zorunludur.
• Lisans başvurusu yapan araçlarda, Bakanlık tarafından onaylanmış bir ATSS tarafından sağlanmış olan mobil cihazın bulunması ve yetkili bir ATHS tarafından gerekli eğitimlerin alınmış olması şartı aranır.
• Lisans başvurusu ile birlikte araçlara monte edilmiş cihazlara ilişkin satış sözleşmesi ve eğitim sertifikaları ibraz edilecektir.

Ergitme sonrası çıkan ocak cürufları “Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik” kapsamında 10 10 03 atık kodu ile tanımlanmaktadır. Bu atık kodu tehlikesiz atık olup, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ ndan yetkili lisanslı firmalara verilebilmektedir. Bu konuya ilişkin geri kazanım/bertaraf yapabilen yetkili bir firma var mıdır? Bakanlığın internet sitesinden Geri dönüşüm / bertaraf yöntemleri hakkında bu lisanslı firmalar ile ayrıntılı bilgi için görüşülebilir.

Çevre Denetim Yönetmeliği kapsamında Çevre Danışmanlık Hizmeti alacak firmalar KOSGEB veri tabanına kayıtlı ise hizmet aldıkları çevre danışmanlık bedelinin ile ilgili olarak 4000 TL ye kadar olan bedeli KOSGEB karşılamaktadır. Verilen destek ücreti geri ödemesizdir.

KOSGEB bu desteği verirken tek şart olarak TSE 13573 belgesine sahip çevre danışmanlık firmalarından alınmasını şart koşmaktadır.

KOSGEB veri tabanına kayıtlı firmalar direk uzamanları ile iletişime geçerek desteği alabilirken KOSGEB veri tabanına kayıtlı olamayan firmalar ise KOSGEBin internet sitesine girerek ücretsiz veri tabanına kayıt olabilmektedirler. Kayıt işlemi kısa bir işlem olup KOBİ BEYANNAMESİ doldurulmaktadır. KOBİ BEYANNAMESİ doldurulduktan sonra KOSGEB uzman atamakta ve destek almaya hemen başlanmaktadır.

Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Hakkında  listeleri;

a)Çevreye kirletici etkisi yüksek düzeyde olan işletmeler (Ek-1Listesi)
b)Çevreye kirletici etkisi olan işletmeler (Ek–2Listesi)

Yukarıda belirtilen bu listelerdeki tesis veya faaliyetlerin yükümlülükleri;

• Ek-1 listesinde yer alan faaliyet veya tesisler; Çevre Yönetim Birimini kurar ve/veya yetkili Çevre Danışmanlık firmalarından hizmet alırlar,
• Ek-2listesinde yer alan faaliyet veya tesisler; en az bir Çevre Görevlisi istihdam eder ve/veya Çevre Danışmanlık firmalarından hizmet alırlar,
• Organize Sanayi Bölgeleri;yönetimleri bünyesinde en az bir Çevre Görevlisi istihdam eder veya Çevre Danışmanlık firmalarından hizmet alır veya Çevre Yönetim Birimini kurarlar,
• Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Mahalli İdare Birlikleri veya bunların iştirakleri;  Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan tesis veya faaliyetleri çevresel açıdan yönetmek üzere en az bir çevre görevlisi çalıştırmakla veya çevre yönetim birimi kurmak ya da yetkilendirilmiş  çevre danışmanlık firmalarından çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmeti alırlar,
• Sağlıkkuruluşları ve hastanelerden, yatak kapasitesi 20 ve üzerinde olanlar en az bir çevre görevlisi çalıştırmak veya çevre yönetim birimi kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından hizmet alırlar,

Çevre Danışmanlık Firmaları neler yapar?

• Mevcut durum tespiti,
• Yasal ve fiziksel eksikliklerin belirlenmesi,
• Eksiklerin giderilmesi için eylem planlarının hazırlanması,
• Uygulamanın koordinasyonu ve takibi,
• Yasal değişikliklerin takibi ve kurumun bilgilendirilmesi,
• Aylık ve yıllık iç tetkiklerin yapılması ve raporlanması,
• Bakanlık uzmanlarının tesis ziyaretlerine eşlik edilmesi.
• Çevre İzni ve Lisansı yönetmeliği bir tesisin izin ve lisans süreci belirlemekle birlikte herhangi bir konuda (emisyon, gürültü, atıksu vb.) teknik bir sınırlama tanımlamamaktadır. Bu tip sınırlamalar konu ile ilgili yönetmeliklerde yayınlanmıştır. Bakanlık uzmanları tesise izin ve lisans verirken mutlaka konu ile ilgili yönetmeliklerde belirtilen şartları aramaktadır. Çevre danışmanlık hizmetleri veren firmamız size bu konularda öncülük edecek ve doğru yönlendirme ve proses ile sonuca ulaşmanızı sağlayacaklardır. Çevre İzni ve Lisans Sürecine Hangi Yatırımlar Dahildir? Çevre İzni ve Lisans Yönetmeliğin kapsamı yönetmelikte madde 2'de "Bu yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer alan faaliyet ve tesisler ile ilgili olarak, 2872 sayılı Çevre Kanununca alınması gereken izin ve lisanslara ilişkin tüm iş ve işlemleri kapsar." olarak tanımlanmıştır. Ek-1 ve Ek-2 liste konu bütünlüğünün bozulmaması için ekte sunulmuştur. Bu listede yer alan tüm faaliyetler Çevre İzni veya Çevre İzni ve Lisansına tabidir. Ek-1 veya Ek-2 de tanımlanmış tesis aşağıdaki konulardan en az birinde Çevre İzni veya Çevre İzni ve Lisansı almak zorundadır. Çevre İzni: Çevre Kanunu uyarınca alınması gereken;
• Hava emisyonu,
• Çevresel gürültü,
• Atık su deşarjı,
• Derin deniz deşarjı konularından en az birini içeren veya birden fazlasını içeren izindir.

Çevre İzin / Çevre İzin ve Lisansı Aşamaları

    1) Geçici Faaliyet Belgesi (GFB)

    Geçici faaliyet belgesi, işletmenin izin ve lisans başvurusu yaptığında, faaliyeti esnasında ilgili mevzuata uygun olarak çalıştığını belgelemesi için, yetkili mercie e-başvuru yapılır. E–başvuru dosyası 30 gün içerisinde ilgili merci tarafından değerlendirilir ve başvuru olumlu bulunduğunda 1 yıl geçerli olan geçici faaliyet belgesi işletmeye verilir.

    2) Çevre İzni / Çevre İzin ve Lisans Belgesi

    GFB alındıktan sonra, işletme 6 ay içerisinde GFB’ni çevre izni/ çevre izni ve lisansına çevirmek zorundadır, bu süre içinde başvuru yapmayan işletmelerin belgesi iptal edilecek ve 6 ay boyunca müracaatta bulunamayacaklardır.

    GFB’ni çevre izni/çevre izin ve lisansına çevirmek için gerekli olan bilgi, belge, ölçüm raporları ile yetkili mercie çevre görevlisi, şahsi e- imzasıyla elektronik ortamda başvuru yapar. Başvurunun uygun bulunması halinde 5 yıl geçerli olan çevre izni/çevre izin ve lisansı alınmış olur.

    Çevre izin ve Lisans belgesi başvuruları için belirlenen ortak belgeler haricinde başvuru konusu ile ilgili özel belgeler Geçici Faaliyet Belgesi başvurusu aşamasında (kapsamında) verilecektir.

    Faaliyet göstermiş olduğunuz alanla ilgili İzin/ Lisans konu/ konuları içerisinden gerek bir tanesi gerekse daha fazlası için Çevre İzin ve Lisans Belgesi gerekliliği duyulduğu durumda mutlaka ortak belgeler diye adlandırılan belgeler bir defaya mahsus olmak üzere verilecek.

    Çevre İzin ve Lisans Konuları içerisinden hangileri faaliyet alanınızın kapsamında ise onlar için ayrıca ÇEVRE İZİN veya ÇEVRE İZİN ve LİSANS BELGESİ sürecinin tamamlanması aşamasında gerekli bilgi/belgeler (emisyon raporu, akustik rapor, teknik uygunluk raporu, deneme yakma planı, izleme raporu…) verilecektir.

    81 ilde faaliyet gösteren tüm sanayi kuruluşları öncelikli olarak yapacakları Geçici Faaliyet Belgesi başvuruları için verecekleri ortak belgelere istinaden 30 (otuz) günlük inceleme süreci sonrasında 1 (bir) yıl geçerliliği olan Geçici Faaliyet Belgesini alır.

     Faaliyet belgesini alım tarihi itibariyle en geç 6 (altı) ay içerisinde bilgi, belge ve raporunu (başvuru konusu emisyon ise emisyon ölçüm raporu gibi) Çevre İzin veya Çevre İzin ve Lisansının e-başvuru sürecini tamamlamak üzere sunar. Başvuru yetkili merci tarafından 80 (seksen) gün içerisinde incelenir. Dosyada herhangi bir bilgi, belge ve raporun eksik olmaması ve başvurunun uygun bulunması durumunda Çevre İzin veya Çevre İzin ve Lisans Belgesi verilir.

    Aksi durumda Geçici Faaliyet Belgesi iptal edilir. Bu işletmeler için izin süreci yeniden başlatılır. Başlatılan süreç sonunda geçici faaliyet belgesi veya çevre izni/çevre izin ve lisans belgesini alamayan işletmeler altmış takvim günü süresince faaliyette bulunamaz ve geçici faaliyet belgesi başvurusu yapamaz. Bahsedilen altmış takvim günü sonunda gerçekleştirilecek geçici faaliyet belgesi veya çevre izin/çevre izin ve lisans belgesi başvurularında belge bedeli olarak 19 uncu madde uyarınca belirlenen bedellerin iki katı uygulanır. Bu başvuru süreci sonunda da geçici faaliyet belgesi veya çevre izni/çevre izin ve lisans belgesini alamayan işletmeler doksan takvim günü süresince faaliyette bulunamaz ve geçici faaliyet belgesi başvurusu yapamaz.

 Çevre İzin

• Emisyon İzni
• Gürültü Kontrolü İzni
• Atık Su Deşarjı İzni
• Tehlikeli Madde Atık Su Deşarjı İzni
• Derin Deniz Deşarjı İzni

 Çevre Lisans 

• Geri Kazanım Lisansı
• Bertaraf Lisansı
• Ara Depolama Lisansı
• İşletme Lisansı
• Arındırma Lisansı

Atık yönetimi: Atığın oluşumunun önlenmesi, kaynağında azaltılması, yeniden kullanılması, özelliğine ve türüne göre ayrılması, biriktirilmesi, toplanması, geçici depolanması, taşınması, ara depolanması, geri dönüşümü, enerji geri kazanımı dâhil geri kazanılması, bertarafı, bertaraf işlemleri sonrası izlenmesi, kontrolü ve denetimi faaliyetlerini,

•  Atık üretimini en az düzeye indirecek tedbirleri almak,
• Üretilen atık tür ve miktarına ilişkin atık beyan formunu her yıl doldurarak Bakanlığa göndermek,
• Atıklarını tesis içerisinde uygun şekilde depolamak. (Bunun için beton zeminli (ya da eşdeğeri), sızdırmazlığı sağlanmış, üzeri kapalı bir geçici depolama alanı oluşturmak, atıklarını niteliğine uygun konteynırlarda depolamak).
• Atıkların tesis içinde yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun geçici depolarda bekletilmesi için valilikten izin almak,(Ayda 1000kg’dan fazla atık üretenler)
• Üç yıllık atık yönetim planını hazırlayarak valilikten onay almak,
• Atıklarını bu yönetmelikteki esaslara uygun olarak kendi imkanları ile veya kurulmuş lisanslı atık bertaraf tesislerinde gerekli harcamaları karşılayarak bertaraf etmek ve bertaraf işleminin tamamlandığını yetkililere bildirmek,
• Atık taşımacılığında mevcut uluslararası standartlara uymak,
• Ürettiği atıklara uygun ambalajlama ve etiketleme yapmak

 Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği gereğince “Tehlikeli Atık “ sınıfında atıkları üreten tesislerin 3 yıllık "Tehlikeli Atık Yönetim Planı" hazırlaması ve ilgili Valilikten (İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü) onay almak üzere bir dilekçe ekinde başvuruda bulunması gerekmektedir.

 Nüfus artışı, yaşam standardının yükselmesi, şehirleşme, tüketim maddelerinin çeşitlenmesi gibi nedenlerle atık maddeler giderek artmaktadır. Belli bir orandaki atıkları ekosistem birkaç yıl veya daha uzun sürede temizleyebilmektedir. Ancak atık sayısı ekosistemlerin temizlenme gücünün üzerine çıkmıştır.

 Atıklar, sıvı katı ve gaz olmak üzere üç başlık altında incelenebilir.

 1. Katı Atıklar

Evrensel Atıklar: Yiyecek atıkları, bahçe atıkları, cam, seramik, metal parçaları, konserve ve meşrubat kutuları, ambalaj maddeleri, plastikler, gazete, dergi ve mecmua, baca külleri, elbise ve kumaş parçaları vs.

 Şehir Atıkları: İnşaat malzemeleri atıkları, sokak temizleme atıkları, hurda araçlar, arıtma çamurları vs.

Endüstri Atıkları: Sanayi faaliyetleri sonucu ortaya çıkan atıklardır.

Tarım Atıkları: Tarımsal faaliyetler sonucu ortaya çıkan atıklar.

Bu atıkların miktarı ve özellikleri bölgenin veya şehrin sosyoekonomik seviyesi, beslenme alışkanlıkları gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Günümüzde katı atıkların toplanması, taşınması, depolanması ve zararsız hale getirilmesi büyük önem kazanmıştır.

Uygun şekilde depolanmış çöpler, yeraltı ve yüzeysel su kirliliğine, haşerelerin üremesine, kötü kokuların yayılmasına, görüntü kirliliğine ve mikropların yayılmasına sebep olmaktadır. Atıklar içerisindeki cam ve plastik malzemelerin ayrışması uzun yıllar alacağından kalıcı olarak toprağın kirlenmesine neden olmaktadır. Bazı ülkeler atıklarını üstüne para vererek az gelişmiş ülkelere satmaktadır.

 Ülkemizdeki ilk çöp faciası 28 Nisan 1993 yılında İstanbul’un Ümraniye ilçesinde meydana gelmiştir. Yaklaşık 20 yıldır çöp dökümü yapılan sahada patlama olmuş, 39 kişi hayatını kaybetmiştir.

 Çevreye bırakılan katı atıklardan; plastik şişe 1000 yılda, alüminyum kutu 10-100 yılda, plastik kaplı süt kutuları 5 yılda, portakal kabuğu 6 ayda, sakız 5 yılda, pil 100 yılda, plastik torba 10-20 yılda, kağıt 2-5 ayda, cam şişe 4 bin yılda ayrışabilmektedir.

 2. Sıvı Atıklar

Kanalizasyon atıklarına atık su denmektedir ve su kirliliğindeki en önemli kirleticidir. Sıvı atıkların sularda oluşturduğu kirlilik ve etkileri:

Fiziksel Etkiler: Suyun sıcaklık, tat, koku gibi özellikleri değişir. Yüksek sıcaklıktaki fabrika suları nehirlere bırakıldığında nehirlerin sıcaklığını yükseltir. Sıcaklığı artan suyun oksijen miktarı azalır ve ekolojik denge bozulur.

Kimyasal Etkiler: Kurşun, civa gibi metaller suda birikir. Organik ve inorganik maddeler sularda birikir.

Biyolojik Etkiler: Organik atıkların etkisiyle su kaynaklarında üreyen algler, bakteriler ve küfler oluşur. Bunlar da sulardaki oksijeni azaltırlar.

 3. Gaz Atıklar

 Nükleer santraller, taşıtlar, sanayi tesisleri çöp depolama alanları, fosil yakıt kullanımı ve yangınlar gaz atıkların kaynaklarını oluşturur.

 Atıkların çevresel etkileri;

• Yangınlar ve patlamalar
• Küresel ısınma
• Hava kirliliği
• Bitki örtüsünün zarar görmesi
• Yeraltı suyu kirliliği
• İstenmeyen kokulardır.

TEHLİKELİ ATIK

Ülkemizde oluşan başlıca tehlikeli atıklara örnek olarak; 

• Tehlikeli madde ile kontamine olmuş ambalajlar (boya kutuları, kimyasal kapları, yağ teneke ve varilleri v.b. kısacası, üzerinde tehlikelilik işareti (yanıcı, parlayıcı, toksik çevreye zararlı gibi) bulunan ambalajlar)
• Atık Yağlar (Motor, makine ve türbin yağları, sentetik ve mineral yağlar, emülsiyon ve solüsyonlar)
• Metallerin mekanik olarak işlenmesi esnasında oluşan ve yağ bulaşmış atıklar (yağlı metal talaşları, metalik çamurlar v.b.)
• Yağlı araç parçaları,
• Tehlikeli madde ile pislenmiş bez, eldiven, üstübü gibi atıklar
• Boya ve vernik kalıntıları,
• Eski piller ve aküler,
• Organik solventler,
• Flouresan lambalar, kartuş ve tonerler,
• Pestisitler,
• Asbest içeren maddeler,
• Filtre tozları
• Siyanür içeren sertleştirme tuzları
• Metal içeren boya ve fosfat çamuru
• Yağ içeren kablo atıkları
• Fotoğrafçılık endüstrisinden kaynaklanan film banyo suları

gibi atıklar verilebilir.

Geri Kazanım ve Bertaraf Tesislerine Çevre Lisansı Alınması

Çevre lisansı alınması aşamasında Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-3 C bölümünde yer alan Teknik Uygunluk Raporunda bu Yönetmeliğin Ek-19’unda verilen bilgi ve belgelerin bulunması zorunludur.

TEHLİKESİZ ATIK

Tehlikesiz ve inert atıkların sahipleri ve taşıyanları tarafından denizlere, göllere, akarsulara, ormanlara veya herhangi bir yere dökülmesi ve Bakanlığın lisans verdiği tesisler dışında geri kazanımı yasaktır.

Tehlikesiz ve inert atık geri kazanım tesisi kurmak ve işletmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almak zorundadır. Tehlikesiz ve inert atık geri kazanım tesislerine lisans verilmesi aşamasında (Ek 3) de verilen bilgi ve belgeler talep edilir. Birbirini tamamlayan ve benzer teknoloji kullanan kompleks tesis üniteleri, lisans alma açısından tek ünite sayılır.

Tehlikesiz ve inert atık geri kazanım tesisinin, projesi ve şartnamesine uygun olarak yapıldığının oluşturulacak komisyonca yerinde tespit edilmesi ve tesisin işletme koşullarını sağlayabildiğine karar verilmesi halinde, Bakanlıkça tesise lisans verilir. Bu lisans beş yıl süre ile geçerlidir. Lisans devredilecek ise, Bakanlığa başvurulur ve idari izinler yenilenir. Atık üreticileri atıklarını geri kazanmayı planlıyorlarsa tehlikesiz ve inert atıklarını bu Tebliğde belirtilen usul ve esaslara göre geri kazanımını yapmakla yükümlüdürler.

ATIK YAĞ

Kullanılmış benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer özel taşıt yağları ile hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, izolasyon, trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, kağıt makinesi, yatak ve diğer özel endüstriyel yağlar ve endüstriyel gresler, kullanılmış kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri özel müstahzarlar ve kullanıma uygun olmayan yağ ürünlerini ifade eder.

BİTKİSEL ATIK YAĞ

Bitkisel kökenli ve kullanım amacına uygun olarak piyasaya arz edilen gıda yağlarını ifade etmektedir.

Atık yağların, Bakanlıktan çevre lisansı almış geri kazanım tesisleri tarafından toplanarak endüstride kullanılacak yarı mamul (külçe sabun, stearin, kimya sanayinde kullanılacak hammadde ve benzeri) ve ürün (sabun, biyodizel ve benzeri) elde edilmesi işlemleri bitkisel atık yağların geri kazanımıdır.

II. kategori atık yağlar ile I. kategori atık yağların geri kazanım işlemleri sonucunda ürün kalitesi tutturulamayan atık yağlar, enerji geri kazanımı amacıyla mevcut yakıta ilave edilerek kullanılabilir. Bu amaçla Bakanlıktan çevre lisansı alınması zorunludur.

ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLER

Yeniden kullanılabilecek durumda olmayan, evsel atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, bertaraf edilmesi gereken kullanılmış pil ve akümülatörleri ifade eder. Atık pil ve akümülatörlerin geri  kazanılması esastır. Geri Kazanım Tesisleri İşletmecileri çevre lisansı almakla, atık yönetimi ile ilgili kayıtları tutmak ve beyanları yapmak ile yükümlüdür.

ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLER

Ömrünü tamamladığı belirlenerek araçtan sökülen orijinal veya kaplanmış, bir daha araç üzerinde lastik olarak kullanılamayacak durumda olan ve üretim esnasında ortaya çıkan ıskarta lastikler ifade edilmektedir.

Geri kazanım ve bertaraf işlemlerinin, hava, su, toprak, bitki ve hayvanlar üzerinde tehlike yaratmadan, ses ve koku yoluyla çevreye herhangi bir olumsuz etkide bulunmadan ve doğal çevre ile koruma alanlarına zarar vermeden yapılması zorunludur. ÖTL’lerin geri kazanımı esastır.

Mekanik kırmayla granül kauçuk, çelik ve tekstilin ayrıştırıldığı tesisler, proliz ve diğer yöntemlerle karbon siyahı ve aromatik yağlar elde eden tesisler, rejenere kauçuk tesisleri ile benzeri tesislerin çevre lisansı alması zorunludur. Çevre lisansı alınması işlemlerinde Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-3 C sinde yer alan Teknik Uygunluk Raporunun içeriği, bu Yönetmelik kapsamında Bakanlıkça yapılacak çalışmalarla belirlenir.

AMBALAJ ATIĞI

Hammaddeden işlenmiş ürüne kadar, bir ürünün üreticiden kullanıcıya veya tüketiciye ulaştırılması aşamasında, taşınması, korunması, saklanması ve satışa sunulması için kullanılan herhangi bir malzemeden yapılmış Ek-1’ de yer alan Ambalaj Tanımına İlişkin Açıklayıcı Örneklerde belirtilenler ile geri dönüşsüz olanlar da dâhil tüm ürünleri ifade eder.

Geri dönüşüm tesisi: Fabrika, satış noktası ve benzeri üniteler içerisinde yapılan geri dönüşüm hariç, ambalaj atıklarının geri dönüşümünü sağlamak amacıyla kurulan tesisi ifade eder.

Ambalaj atıklarının toplanması-ayrılması, geri dönüştürülmesi ve/veya geri kazanılması amacıyla faaliyet göstermek isteyen gerçek ve tüzel kişiler, tesisleri için çevre lisansı almak zorundadır. Çevre lisansı alınması işlemlerinde Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

• Faaliyet gösterilen alanının zeminin beton olması,
• Tamamen kapalı olmaması durumunda, etrafı dışarıdan görülmeyecek şekilde en az iki metre yüksekliğinde çevrili, temiz, bakımlı ve/veya boyalı olması,
• Yıkama işlemi sonrası oluşan atık sular için toplama kanalları ve ızgara sistemine sahip olması,
• Gelen, geri dönüştürülen ve satılan ambalaj atıklarına ait bilgilerin kaydedildiği veri kayıt sisteminin bulunması,

• Çalışan personelinin sayısına ve çalışma şartlarına uygun olarak düzenlenmiş tuvalet, lavabo, soyunma odası, yemekhane ve sosyal ünitelerinin bulunması, zorunludur.