Dezenfeksiyon ve Nötralizasyon işlemlerinin etkinliği önemlidir. Atığın deşarj kriterlerine uygun olup olmadığının belirlenmesi için öncelikle analizinin yaptırılması ve sonrasında uygunsa deşarjının sağlanması gerekmektedir. Aksi taktirde biriktirilerek lisanslı kurumlara verilmesi doğru olacaktır.

• Diyaliz cihaz atıkları vücuttaki sıvı ve üre atımı dışında neler ihtiva ediyor ne ile kontamine oluyor öncelikle bunun açıklamasını yapmak ve sonrasında tıbbi veya kimyasal atık kapsamına girip girmediği belirlenerek bertarafını sağlamak gerekmektedir.
• Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğe göre; 18 01 08*(tehlikeli atık) Sitotoksik ve Sitostatik ilaçlar dışındaki ilaçlar 18 01 09 (tehlikesiz atık) atık kodu ile ifade edilmektedir. Flakonların Geri dönüşüme dahil edilebileceğine dair bir yargı var ancak içerisinde ilaç bulundurduğu düşünüldüğünde tıbbi atık olarak değerlendirilmesi daha uygun olur.
• Ambalajında tehlikelilik amblemi varsa tehlikeli olarak değerlendirilmesi doğru olacaktır.

Tehlikesiz atık toplama- ayırma lisansı Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamında Ek 1 ve Ek 2 listelerinde yer almamaktadır. Çevre görevlisi zorunluluğu aranmamalıdır. İlgili Tebliğ' deki fiziksel şartları sağlayıp, uygun bir dosya ile İl Çevre Müdürlüğü' ne elden başvuru yapmanız halinde denetim erki tarafından yerinde tespite gelinmekte ve fiziki şartlarınız üzerinden bir denetim yapılmaktadır.

Madde 13 - Atık taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler tehlikeli atık taşıma lisansı almak üzere (EK 18) de yer alan bilgi ve belgelerle, valiliğe başvurmak zorundadır.Lisans, başvuran firmaya ve araca verilir. Lisans alan firma 11/7/1993 tarihli ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliğinin (Ek 4) de yer alan tehlikeli atık işaretlerini araçlarında kullanmak zorundadır. Bu hükümler sadece kara taşıtları için geçerlidir. Taşımanın karayolu ile yapılması halinde, 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununda tehlikeli maddelerin karayoluyla taşınmasına ilişkin hususlar doğrultusunda, ilgili valilikten alınacak taşıma lisansının yanı sıra, şehirler arası taşıma faaliyetlerinde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin Karayolu Taşıma Kanunu uyarınca Ulaştırma Bakanlığından yetki belgesi almak zorundadır.Lisans üç yıl için geçerlidir ve bu süre sonunda yenilenmesi gerekir. Lisans alan ancak taşımacılıkta öngörülen standartlara uymayan firmaların lisansları valilikçe iptal edilir.

Lisans alacak araçlarda aranacak şartlar

• Atık taşıma işlemi taşınan atığın özelliğine uygun araçlarla yapılır. Aynı araçta aynı kap/bölme içinde taşınacak atıkların kod numaraları aynı olmak zorundadır. Farklı atıklar Varil/IBC gibi ambalajlar ile taşınmak koşuluyla aynı araçta taşınabilir ancak bu atıkların tehlikelilik özellikleri risk yaratmayacak ve birbirleri ile reaksiyona girmeyecek şekilde gerekli tedbirler alınacaktır.
• Taşınacak atığın fiziksel ve kimyasal özelliğini içeren Türkçe malzeme bilgi formlarının o atık için var olması halinde ve acil durumda kullanılacak gerekli malzemenin her bir taşıma işleminde araçta bulundurulması zorunludur.
• Atık taşımacılığı yapacak sürücülerin bu iş için yetkili kurum/kuruluşlardan alınmış sürücü eğitim sertifikalarına sahip olması zorunludur. Atık taşımacılığı yapacak her bir araç için eğitim sertifikası almış bir sürücü bulundurulur. Araç lisansı verilmesi aşamasında sürücülerin eğitim sertifikaları ve bu sürücülerin aracın bağlı bulunduğu firmada çalıştığını gösterir sigorta kayıtlarının ilgili il çevre ve orman müdürlüğüne ibraz edilmesi zorunludur.
• Atık taşıyacak araçlar on yaş sınırını aşamaz. Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğinde yer alan M sınıfı araçlar ile O sınıfı hariç motorsuz araçlara lisans belgesi düzenlenmez.
• O sınıfı römorklu araçlar kullanılarak yapılacak taşıma işlemleri için römorka lisans belgesi düzenlenir. Ancak bu römorkun hangi çekici ile kullanılacağı MoTAT sisteminde kayıt altına alınır. Römorklar kayıtlı çekiciler dışında başka çekicilerle kullanılamaz.
• Sıvı atıkların tanker ile taşınması durumunda; araçlarda; basınca dayanıklı emme hortumu, santrifüj pompa, pompa girişinde kaba partikülleri süzecek bir filtre, emiş yapılan atık miktarını tespit edecek sayaç bulunması zorunludur. Sayaçların kalibrasyonları aracın bağlı olduğu lisanslı firma tarafından düzenli olarak yaptırılır. Taşıma araçlarının kasa veya tankları; sızdırmaz, koku önleyen ve kolaylıkla temizlenebilir bir sisteme sahip olması zorunludur.
• Taşımanın variller içinde yapılması durumunda variller palet üzerinde sabitlendikten sonra araçlara yüklenir. Aracın zemininin taşınan atığın hacmine göre sızıntıyı toplayabilecek mazgal yapısı ile donatılması zorunludur.
• Taşımanın Panel Van tipi araçlarla yapılması halinde sürücü ile atık taşıyan bölüm atıktan kaynaklanan risklere karşı izole edilmelidir. Bu araçlarda atığın taşındığı yük kısmının üzerinde bir havalandırma bulunmak zorundadır.
• Atığın dökme olarak taşınması durumunda sızdırmaz, konteyner türü kasa ile taşınması zorunludur. Dökme olarak atığın taşınması esnasında başka bir atık taşınamaz.
• Konteyner ile yapılacak taşımalarda konteyner lisanslı bir taşıma aracı ile kullanılırlar ve konteynerlerin zemini sızıntılara karşı yüksekliği en az 10 cm olan ızgara sistemi ile donatılır. Konteynerlere lisans düzenlenmemekle birlikte kayıt altına alınması amacıyla konteyner üzerine il çevre ve orman müdürlüklerince belirlenen sıra numarası dikey yüksekliği en az 30 cm olacak şekilde firmalarca yazdırılır. Konteynerlere verilecek sıra numaraları taşıma firma lisans no- konteyner sıra no şeklinde düzenlenir.
• Araçlarda gerekli koruyucu malzeme olarak eldiven, önlük, emniyet gözlüğü, emniyet ayakkabısı, kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı, saçılma ve dökülmelere karşı sıvı atık temizleme kiti bulundurulur. Bu kitler dökülen atığın yayılmasını engelleyici ve sıvı atığı emen aparatlar içerir.
• Araçlarda acil durum talimatının bulundurulması zorunludur. Bu talimat sürücülerin kolaylıkla görebileceği bir yere asılır.
• Tıbbi atık taşıma aracı hariç olmak üzere taşıma aracı kasasının veya tankerin yanlarında ve arka kısmında olmak üzere dikey yüksekliği en az 30 cm olan Atık Taşıma Aracı ibaresi bulunacaktır. Bu ibarenin altında taşınan atığın türünü belirten portatif yazı bulunacaktır.
• Dökme olarak atık taşınan konteynerlerde farklı bir atığın taşınması halinde konteynerin Tanker Temizleme Tesisleri Tebliğine göre temizlenmesi zorunludur.
• Kaza ve arızalardan sonra uygulanmak üzere alınacak tedbirlere ilişkin talimatnamenin araçlarda bulunması ve sürücülerinin bu konuda eğitimli olması zorunludur.
• Lisans başvurusu yapan araçlarda, Bakanlık tarafından onaylanmış bir ATSS tarafından sağlanmış olan mobil cihazın bulunması ve yetkili bir ATHS tarafından gerekli eğitimlerin alınmış olması şartı aranır.
• Lisans başvurusu ile birlikte araçlara monte edilmiş cihazlara ilişkin satış sözleşmesi ve eğitim sertifikaları ibraz edilecektir.

Ergitme sonrası çıkan ocak cürufları “Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik” kapsamında 10 10 03 atık kodu ile tanımlanmaktadır. Bu atık kodu tehlikesiz atık olup, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ ndan yetkili lisanslı firmalara verilebilmektedir. Bu konuya ilişkin geri kazanım/bertaraf yapabilen yetkili bir firma var mıdır? Bakanlığın internet sitesinden Geri dönüşüm / bertaraf yöntemleri hakkında bu lisanslı firmalar ile ayrıntılı bilgi için görüşülebilir.

Çevre Denetim Yönetmeliği kapsamında Çevre Danışmanlık Hizmeti alacak firmalar KOSGEB veri tabanına kayıtlı ise hizmet aldıkları çevre danışmanlık bedelinin ile ilgili olarak 4000 TL ye kadar olan bedeli KOSGEB karşılamaktadır. Verilen destek ücreti geri ödemesizdir.

KOSGEB bu desteği verirken tek şart olarak TSE 13573 belgesine sahip çevre danışmanlık firmalarından alınmasını şart koşmaktadır.

KOSGEB veri tabanına kayıtlı firmalar direk uzamanları ile iletişime geçerek desteği alabilirken KOSGEB veri tabanına kayıtlı olamayan firmalar ise KOSGEBin internet sitesine girerek ücretsiz veri tabanına kayıt olabilmektedirler. Kayıt işlemi kısa bir işlem olup KOBİ BEYANNAMESİ doldurulmaktadır. KOBİ BEYANNAMESİ doldurulduktan sonra KOSGEB uzman atamakta ve destek almaya hemen başlanmaktadır.

Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Hakkında  listeleri;

a)Çevreye kirletici etkisi yüksek düzeyde olan işletmeler (Ek-1Listesi)
b)Çevreye kirletici etkisi olan işletmeler (Ek–2Listesi)

Yukarıda belirtilen bu listelerdeki tesis veya faaliyetlerin yükümlülükleri;

• Ek-1 listesinde yer alan faaliyet veya tesisler; Çevre Yönetim Birimini kurar ve/veya yetkili Çevre Danışmanlık firmalarından hizmet alırlar,
• Ek-2listesinde yer alan faaliyet veya tesisler; en az bir Çevre Görevlisi istihdam eder ve/veya Çevre Danışmanlık firmalarından hizmet alırlar,
• Organize Sanayi Bölgeleri;yönetimleri bünyesinde en az bir Çevre Görevlisi istihdam eder veya Çevre Danışmanlık firmalarından hizmet alır veya Çevre Yönetim Birimini kurarlar,
• Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Mahalli İdare Birlikleri veya bunların iştirakleri;  Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan tesis veya faaliyetleri çevresel açıdan yönetmek üzere en az bir çevre görevlisi çalıştırmakla veya çevre yönetim birimi kurmak ya da yetkilendirilmiş  çevre danışmanlık firmalarından çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmeti alırlar,
• Sağlıkkuruluşları ve hastanelerden, yatak kapasitesi 20 ve üzerinde olanlar en az bir çevre görevlisi çalıştırmak veya çevre yönetim birimi kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından hizmet alırlar,

Çevre Danışmanlık Firmaları neler yapar?

• Mevcut durum tespiti,
• Yasal ve fiziksel eksikliklerin belirlenmesi,
• Eksiklerin giderilmesi için eylem planlarının hazırlanması,
• Uygulamanın koordinasyonu ve takibi,
• Yasal değişikliklerin takibi ve kurumun bilgilendirilmesi,
• Aylık ve yıllık iç tetkiklerin yapılması ve raporlanması,
• Bakanlık uzmanlarının tesis ziyaretlerine eşlik edilmesi.
• Çevre İzni ve Lisansı yönetmeliği bir tesisin izin ve lisans süreci belirlemekle birlikte herhangi bir konuda (emisyon, gürültü, atıksu vb.) teknik bir sınırlama tanımlamamaktadır. Bu tip sınırlamalar konu ile ilgili yönetmeliklerde yayınlanmıştır. Bakanlık uzmanları tesise izin ve lisans verirken mutlaka konu ile ilgili yönetmeliklerde belirtilen şartları aramaktadır. Çevre danışmanlık hizmetleri veren firmamız size bu konularda öncülük edecek ve doğru yönlendirme ve proses ile sonuca ulaşmanızı sağlayacaklardır. Çevre İzni ve Lisans Sürecine Hangi Yatırımlar Dahildir? Çevre İzni ve Lisans Yönetmeliğin kapsamı yönetmelikte madde 2'de "Bu yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer alan faaliyet ve tesisler ile ilgili olarak, 2872 sayılı Çevre Kanununca alınması gereken izin ve lisanslara ilişkin tüm iş ve işlemleri kapsar." olarak tanımlanmıştır. Ek-1 ve Ek-2 liste konu bütünlüğünün bozulmaması için ekte sunulmuştur. Bu listede yer alan tüm faaliyetler Çevre İzni veya Çevre İzni ve Lisansına tabidir. Ek-1 veya Ek-2 de tanımlanmış tesis aşağıdaki konulardan en az birinde Çevre İzni veya Çevre İzni ve Lisansı almak zorundadır. Çevre İzni: Çevre Kanunu uyarınca alınması gereken;
• Hava emisyonu,
• Çevresel gürültü,
• Atık su deşarjı,
• Derin deniz deşarjı konularından en az birini içeren veya birden fazlasını içeren izindir.

Çevre İzin / Çevre İzin ve Lisansı Aşamaları

    1) Geçici Faaliyet Belgesi (GFB)

    Geçici faaliyet belgesi, işletmenin izin ve lisans başvurusu yaptığında, faaliyeti esnasında ilgili mevzuata uygun olarak çalıştığını belgelemesi için, yetkili mercie e-başvuru yapılır. E–başvuru dosyası 30 gün içerisinde ilgili merci tarafından değerlendirilir ve başvuru olumlu bulunduğunda 1 yıl geçerli olan geçici faaliyet belgesi işletmeye verilir.

    2) Çevre İzni / Çevre İzin ve Lisans Belgesi

    GFB alındıktan sonra, işletme 6 ay içerisinde GFB’ni çevre izni/ çevre izni ve lisansına çevirmek zorundadır, bu süre içinde başvuru yapmayan işletmelerin belgesi iptal edilecek ve 6 ay boyunca müracaatta bulunamayacaklardır.

    GFB’ni çevre izni/çevre izin ve lisansına çevirmek için gerekli olan bilgi, belge, ölçüm raporları ile yetkili mercie çevre görevlisi, şahsi e- imzasıyla elektronik ortamda başvuru yapar. Başvurunun uygun bulunması halinde 5 yıl geçerli olan çevre izni/çevre izin ve lisansı alınmış olur.

    Çevre izin ve Lisans belgesi başvuruları için belirlenen ortak belgeler haricinde başvuru konusu ile ilgili özel belgeler Geçici Faaliyet Belgesi başvurusu aşamasında (kapsamında) verilecektir.

    Faaliyet göstermiş olduğunuz alanla ilgili İzin/ Lisans konu/ konuları içerisinden gerek bir tanesi gerekse daha fazlası için Çevre İzin ve Lisans Belgesi gerekliliği duyulduğu durumda mutlaka ortak belgeler diye adlandırılan belgeler bir defaya mahsus olmak üzere verilecek.

    Çevre İzin ve Lisans Konuları içerisinden hangileri faaliyet alanınızın kapsamında ise onlar için ayrıca ÇEVRE İZİN veya ÇEVRE İZİN ve LİSANS BELGESİ sürecinin tamamlanması aşamasında gerekli bilgi/belgeler (emisyon raporu, akustik rapor, teknik uygunluk raporu, deneme yakma planı, izleme raporu…) verilecektir.

    81 ilde faaliyet gösteren tüm sanayi kuruluşları öncelikli olarak yapacakları Geçici Faaliyet Belgesi başvuruları için verecekleri ortak belgelere istinaden 30 (otuz) günlük inceleme süreci sonrasında 1 (bir) yıl geçerliliği olan Geçici Faaliyet Belgesini alır.

     Faaliyet belgesini alım tarihi itibariyle en geç 6 (altı) ay içerisinde bilgi, belge ve raporunu (başvuru konusu emisyon ise emisyon ölçüm raporu gibi) Çevre İzin veya Çevre İzin ve Lisansının e-başvuru sürecini tamamlamak üzere sunar. Başvuru yetkili merci tarafından 80 (seksen) gün içerisinde incelenir. Dosyada herhangi bir bilgi, belge ve raporun eksik olmaması ve başvurunun uygun bulunması durumunda Çevre İzin veya Çevre İzin ve Lisans Belgesi verilir.

    Aksi durumda Geçici Faaliyet Belgesi iptal edilir. Bu işletmeler için izin süreci yeniden başlatılır. Başlatılan süreç sonunda geçici faaliyet belgesi veya çevre izni/çevre izin ve lisans belgesini alamayan işletmeler altmış takvim günü süresince faaliyette bulunamaz ve geçici faaliyet belgesi başvurusu yapamaz. Bahsedilen altmış takvim günü sonunda gerçekleştirilecek geçici faaliyet belgesi veya çevre izin/çevre izin ve lisans belgesi başvurularında belge bedeli olarak 19 uncu madde uyarınca belirlenen bedellerin iki katı uygulanır. Bu başvuru süreci sonunda da geçici faaliyet belgesi veya çevre izni/çevre izin ve lisans belgesini alamayan işletmeler doksan takvim günü süresince faaliyette bulunamaz ve geçici faaliyet belgesi başvurusu yapamaz.

 Çevre İzin

• Emisyon İzni
• Gürültü Kontrolü İzni
• Atık Su Deşarjı İzni
• Tehlikeli Madde Atık Su Deşarjı İzni
• Derin Deniz Deşarjı İzni

 Çevre Lisans 

• Geri Kazanım Lisansı
• Bertaraf Lisansı
• Ara Depolama Lisansı
• İşletme Lisansı
• Arındırma Lisansı

Atık yönetimi: Atığın oluşumunun önlenmesi, kaynağında azaltılması, yeniden kullanılması, özelliğine ve türüne göre ayrılması, biriktirilmesi, toplanması, geçici depolanması, taşınması, ara depolanması, geri dönüşümü, enerji geri kazanımı dâhil geri kazanılması, bertarafı, bertaraf işlemleri sonrası izlenmesi, kontrolü ve denetimi faaliyetlerini,

•  Atık üretimini en az düzeye indirecek tedbirleri almak,
• Üretilen atık tür ve miktarına ilişkin atık beyan formunu her yıl doldurarak Bakanlığa göndermek,
• Atıklarını tesis içerisinde uygun şekilde depolamak. (Bunun için beton zeminli (ya da eşdeğeri), sızdırmazlığı sağlanmış, üzeri kapalı bir geçici depolama alanı oluşturmak, atıklarını niteliğine uygun konteynırlarda depolamak).
• Atıkların tesis içinde yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun geçici depolarda bekletilmesi için valilikten izin almak,(Ayda 1000kg’dan fazla atık üretenler)
• Üç yıllık atık yönetim planını hazırlayarak valilikten onay almak,
• Atıklarını bu yönetmelikteki esaslara uygun olarak kendi imkanları ile veya kurulmuş lisanslı atık bertaraf tesislerinde gerekli harcamaları karşılayarak bertaraf etmek ve bertaraf işleminin tamamlandığını yetkililere bildirmek,
• Atık taşımacılığında mevcut uluslararası standartlara uymak,
• Ürettiği atıklara uygun ambalajlama ve etiketleme yapmak

 Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği gereğince “Tehlikeli Atık “ sınıfında atıkları üreten tesislerin 3 yıllık "Tehlikeli Atık Yönetim Planı" hazırlaması ve ilgili Valilikten (İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü) onay almak üzere bir dilekçe ekinde başvuruda bulunması gerekmektedir.

 Nüfus artışı, yaşam standardının yükselmesi, şehirleşme, tüketim maddelerinin çeşitlenmesi gibi nedenlerle atık maddeler giderek artmaktadır. Belli bir orandaki atıkları ekosistem birkaç yıl veya daha uzun sürede temizleyebilmektedir. Ancak atık sayısı ekosistemlerin temizlenme gücünün üzerine çıkmıştır.

 Atıklar, sıvı katı ve gaz olmak üzere üç başlık altında incelenebilir.

 1. Katı Atıklar

Evrensel Atıklar: Yiyecek atıkları, bahçe atıkları, cam, seramik, metal parçaları, konserve ve meşrubat kutuları, ambalaj maddeleri, plastikler, gazete, dergi ve mecmua, baca külleri, elbise ve kumaş parçaları vs.

 Şehir Atıkları: İnşaat malzemeleri atıkları, sokak temizleme atıkları, hurda araçlar, arıtma çamurları vs.

Endüstri Atıkları: Sanayi faaliyetleri sonucu ortaya çıkan atıklardır.

Tarım Atıkları: Tarımsal faaliyetler sonucu ortaya çıkan atıklar.

Bu atıkların miktarı ve özellikleri bölgenin veya şehrin sosyoekonomik seviyesi, beslenme alışkanlıkları gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Günümüzde katı atıkların toplanması, taşınması, depolanması ve zararsız hale getirilmesi büyük önem kazanmıştır.

Uygun şekilde depolanmış çöpler, yeraltı ve yüzeysel su kirliliğine, haşerelerin üremesine, kötü kokuların yayılmasına, görüntü kirliliğine ve mikropların yayılmasına sebep olmaktadır. Atıklar içerisindeki cam ve plastik malzemelerin ayrışması uzun yıllar alacağından kalıcı olarak toprağın kirlenmesine neden olmaktadır. Bazı ülkeler atıklarını üstüne para vererek az gelişmiş ülkelere satmaktadır.

 Ülkemizdeki ilk çöp faciası 28 Nisan 1993 yılında İstanbul’un Ümraniye ilçesinde meydana gelmiştir. Yaklaşık 20 yıldır çöp dökümü yapılan sahada patlama olmuş, 39 kişi hayatını kaybetmiştir.

 Çevreye bırakılan katı atıklardan; plastik şişe 1000 yılda, alüminyum kutu 10-100 yılda, plastik kaplı süt kutuları 5 yılda, portakal kabuğu 6 ayda, sakız 5 yılda, pil 100 yılda, plastik torba 10-20 yılda, kağıt 2-5 ayda, cam şişe 4 bin yılda ayrışabilmektedir.

 2. Sıvı Atıklar

Kanalizasyon atıklarına atık su denmektedir ve su kirliliğindeki en önemli kirleticidir. Sıvı atıkların sularda oluşturduğu kirlilik ve etkileri:

Fiziksel Etkiler: Suyun sıcaklık, tat, koku gibi özellikleri değişir. Yüksek sıcaklıktaki fabrika suları nehirlere bırakıldığında nehirlerin sıcaklığını yükseltir. Sıcaklığı artan suyun oksijen miktarı azalır ve ekolojik denge bozulur.

Kimyasal Etkiler: Kurşun, civa gibi metaller suda birikir. Organik ve inorganik maddeler sularda birikir.

Biyolojik Etkiler: Organik atıkların etkisiyle su kaynaklarında üreyen algler, bakteriler ve küfler oluşur. Bunlar da sulardaki oksijeni azaltırlar.

 3. Gaz Atıklar

 Nükleer santraller, taşıtlar, sanayi tesisleri çöp depolama alanları, fosil yakıt kullanımı ve yangınlar gaz atıkların kaynaklarını oluşturur.

 Atıkların çevresel etkileri;

• Yangınlar ve patlamalar
• Küresel ısınma
• Hava kirliliği
• Bitki örtüsünün zarar görmesi
• Yeraltı suyu kirliliği
• İstenmeyen kokulardır.

TEHLİKELİ ATIK

Ülkemizde oluşan başlıca tehlikeli atıklara örnek olarak; 

• Tehlikeli madde ile kontamine olmuş ambalajlar (boya kutuları, kimyasal kapları, yağ teneke ve varilleri v.b. kısacası, üzerinde tehlikelilik işareti (yanıcı, parlayıcı, toksik çevreye zararlı gibi) bulunan ambalajlar)
• Atık Yağlar (Motor, makine ve türbin yağları, sentetik ve mineral yağlar, emülsiyon ve solüsyonlar)
• Metallerin mekanik olarak işlenmesi esnasında oluşan ve yağ bulaşmış atıklar (yağlı metal talaşları, metalik çamurlar v.b.)
• Yağlı araç parçaları,
• Tehlikeli madde ile pislenmiş bez, eldiven, üstübü gibi atıklar
• Boya ve vernik kalıntıları,
• Eski piller ve aküler,
• Organik solventler,
• Flouresan lambalar, kartuş ve tonerler,
• Pestisitler,
• Asbest içeren maddeler,
• Filtre tozları
• Siyanür içeren sertleştirme tuzları
• Metal içeren boya ve fosfat çamuru
• Yağ içeren kablo atıkları
• Fotoğrafçılık endüstrisinden kaynaklanan film banyo suları

gibi atıklar verilebilir.

Geri Kazanım ve Bertaraf Tesislerine Çevre Lisansı Alınması

Çevre lisansı alınması aşamasında Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-3 C bölümünde yer alan Teknik Uygunluk Raporunda bu Yönetmeliğin Ek-19’unda verilen bilgi ve belgelerin bulunması zorunludur.

TEHLİKESİZ ATIK

Tehlikesiz ve inert atıkların sahipleri ve taşıyanları tarafından denizlere, göllere, akarsulara, ormanlara veya herhangi bir yere dökülmesi ve Bakanlığın lisans verdiği tesisler dışında geri kazanımı yasaktır.

Tehlikesiz ve inert atık geri kazanım tesisi kurmak ve işletmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almak zorundadır. Tehlikesiz ve inert atık geri kazanım tesislerine lisans verilmesi aşamasında (Ek 3) de verilen bilgi ve belgeler talep edilir. Birbirini tamamlayan ve benzer teknoloji kullanan kompleks tesis üniteleri, lisans alma açısından tek ünite sayılır.

Tehlikesiz ve inert atık geri kazanım tesisinin, projesi ve şartnamesine uygun olarak yapıldığının oluşturulacak komisyonca yerinde tespit edilmesi ve tesisin işletme koşullarını sağlayabildiğine karar verilmesi halinde, Bakanlıkça tesise lisans verilir. Bu lisans beş yıl süre ile geçerlidir. Lisans devredilecek ise, Bakanlığa başvurulur ve idari izinler yenilenir. Atık üreticileri atıklarını geri kazanmayı planlıyorlarsa tehlikesiz ve inert atıklarını bu Tebliğde belirtilen usul ve esaslara göre geri kazanımını yapmakla yükümlüdürler.

ATIK YAĞ

Kullanılmış benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer özel taşıt yağları ile hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, izolasyon, trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, kağıt makinesi, yatak ve diğer özel endüstriyel yağlar ve endüstriyel gresler, kullanılmış kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri özel müstahzarlar ve kullanıma uygun olmayan yağ ürünlerini ifade eder.

BİTKİSEL ATIK YAĞ

Bitkisel kökenli ve kullanım amacına uygun olarak piyasaya arz edilen gıda yağlarını ifade etmektedir.

Atık yağların, Bakanlıktan çevre lisansı almış geri kazanım tesisleri tarafından toplanarak endüstride kullanılacak yarı mamul (külçe sabun, stearin, kimya sanayinde kullanılacak hammadde ve benzeri) ve ürün (sabun, biyodizel ve benzeri) elde edilmesi işlemleri bitkisel atık yağların geri kazanımıdır.

II. kategori atık yağlar ile I. kategori atık yağların geri kazanım işlemleri sonucunda ürün kalitesi tutturulamayan atık yağlar, enerji geri kazanımı amacıyla mevcut yakıta ilave edilerek kullanılabilir. Bu amaçla Bakanlıktan çevre lisansı alınması zorunludur.

ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLER

Yeniden kullanılabilecek durumda olmayan, evsel atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, bertaraf edilmesi gereken kullanılmış pil ve akümülatörleri ifade eder. Atık pil ve akümülatörlerin geri  kazanılması esastır. Geri Kazanım Tesisleri İşletmecileri çevre lisansı almakla, atık yönetimi ile ilgili kayıtları tutmak ve beyanları yapmak ile yükümlüdür.

ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLER

Ömrünü tamamladığı belirlenerek araçtan sökülen orijinal veya kaplanmış, bir daha araç üzerinde lastik olarak kullanılamayacak durumda olan ve üretim esnasında ortaya çıkan ıskarta lastikler ifade edilmektedir.

Geri kazanım ve bertaraf işlemlerinin, hava, su, toprak, bitki ve hayvanlar üzerinde tehlike yaratmadan, ses ve koku yoluyla çevreye herhangi bir olumsuz etkide bulunmadan ve doğal çevre ile koruma alanlarına zarar vermeden yapılması zorunludur. ÖTL’lerin geri kazanımı esastır.

Mekanik kırmayla granül kauçuk, çelik ve tekstilin ayrıştırıldığı tesisler, proliz ve diğer yöntemlerle karbon siyahı ve aromatik yağlar elde eden tesisler, rejenere kauçuk tesisleri ile benzeri tesislerin çevre lisansı alması zorunludur. Çevre lisansı alınması işlemlerinde Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-3 C sinde yer alan Teknik Uygunluk Raporunun içeriği, bu Yönetmelik kapsamında Bakanlıkça yapılacak çalışmalarla belirlenir.

AMBALAJ ATIĞI

Hammaddeden işlenmiş ürüne kadar, bir ürünün üreticiden kullanıcıya veya tüketiciye ulaştırılması aşamasında, taşınması, korunması, saklanması ve satışa sunulması için kullanılan herhangi bir malzemeden yapılmış Ek-1’ de yer alan Ambalaj Tanımına İlişkin Açıklayıcı Örneklerde belirtilenler ile geri dönüşsüz olanlar da dâhil tüm ürünleri ifade eder.

Geri dönüşüm tesisi: Fabrika, satış noktası ve benzeri üniteler içerisinde yapılan geri dönüşüm hariç, ambalaj atıklarının geri dönüşümünü sağlamak amacıyla kurulan tesisi ifade eder.

Ambalaj atıklarının toplanması-ayrılması, geri dönüştürülmesi ve/veya geri kazanılması amacıyla faaliyet göstermek isteyen gerçek ve tüzel kişiler, tesisleri için çevre lisansı almak zorundadır. Çevre lisansı alınması işlemlerinde Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

• Faaliyet gösterilen alanının zeminin beton olması,
• Tamamen kapalı olmaması durumunda, etrafı dışarıdan görülmeyecek şekilde en az iki metre yüksekliğinde çevrili, temiz, bakımlı ve/veya boyalı olması,
• Yıkama işlemi sonrası oluşan atık sular için toplama kanalları ve ızgara sistemine sahip olması,
• Gelen, geri dönüştürülen ve satılan ambalaj atıklarına ait bilgilerin kaydedildiği veri kayıt sisteminin bulunması,

• Çalışan personelinin sayısına ve çalışma şartlarına uygun olarak düzenlenmiş tuvalet, lavabo, soyunma odası, yemekhane ve sosyal ünitelerinin bulunması, zorunludur.